Anh học trò và ba con quỷ - Truyện cổ tích Việt Nam 

 

Chuyện về anh học trò tên Long đã giúp đỡ gia đình phú hộ cứu được cô con gái và thu phục được 3 con quỷ. Sau đó, anh sở hữu được những đồ vật quý từ chúng gồm: một con ngựa, một mặt trời và một mặt trăng. Sử dụng những đồ vật này không chỉ giúp anh thoát khỏi tội khi quân mà còn trở thành một quan huyện.

Ngày xửa ngày xưa, ở một vùng nọ có đôi vợ chồng nhà một phú hộ tuổi cũng đã khá cao mãi mới sinh được một mụn con gái. Vì khó sinh và gia đình cũng chỉ có mỗi một đứa con nên hai vợ chồng phú hộ hết mực cưng chiều.

Cô gái đến tuổi con gái thì dung nhan đẹp đẽ, ít ai sánh bằng, vợ chồng phú hộ lại càng nâng niu cô như vàng như ngọc. Họ bỏ rất nhiều tiền ra xây riêng cho cô con gái một ngôi lầu để ở, khi lầu được xây xong, hai vợ chông phú hộ lại thuê người đi khắp nơi tìm những loại hoa thơm nhất để trung xung quanh khu vườn để con gái thưởng ngoạn.

Vào thời gian ấy, trong khi rừng sâu gần đó có xuất hiện ba con cáo sống đã mấy trăm năm nên hóa thành quỷ, chúng có rất nhiều phép biến hóa và thường xuyên có thói hại con người. Khi chúng nghe được tin phú ông đang cho người đi tìm các loại hoa thơm để trồng cho khu vườn trong chiếc lầu mới xây của cô con gái xinh đẹp, chúng đã bèn tính kế hại cô con gái của phú ông.

Chúng cùng nhau sử dụng phép thuật hóa thành một loại hoa rất lạ và đặc biệt. Bông hoa có 3 cánh, một cách mầu đỏ, một cánh mầu xanh và cánh còn lại mầu trắng. Một người tiều phu lên rừng kiếm củi thấy loại hoa đẹp chưa từng thấy bao giờ bèn đánh về bán cho vợ chồng Phú hộ lấy chút tiền. Khi tiều phu đưa cho vợ chồng phú hộ xem, họ ưng ngay và quyết định mua chúng để đem về chồng ở vườn.

Tuy nhìn những bông hoa ba màu này rất đẹp nhưng cô con gái phú hộ lại không thích, thế là mưu kế của ba con quỷ bất thành. Lâu ngày, hoa dần dần tàn và héo, lũ quỷ cũng sắp sửa bỏ đi nơi khác. Giữa lúc ấy, người làm của phú hộ đang tìm kiếm một khúc gỗ để đẽo thành then cửa chốt ở cửa buồng của cô gái. Ba con quỷ liền biến thành một khúc gỗ đẹp, thấy thớ gỗ đẹp người làm không ngần ngại chọn để đẽo.

Vậy là mưu kế hãm hại của lũ quỹ cũng đã thành công một phần. Sau đó mấy hôm, một đêm khi cô con gái phú hộ đang ngủ say thì một con quỷ từ chiếc then cửa chui ra, trèo lên giường để sinh sự với cô. Cô gái chống cự rất quyết liệt và kêu la inh ỏi. Biết là không xong, con quỷ hớp lấy hồn của cô gái rồi lại biến vào chiếc then cửa.

Khi vợ chồng và người làm của gia đình phú hộ chạy vào phòng cô con gái xem thì thấy cô đang nằm thiêm thiếp trên giường và giống như người đã chết, ngực cô vẫn thoi thóp đập nhưng lay mãi mà cô vẫn không tỉnh lại.

Tưởng con gái mình bị bênh nặng, vợ chồng phú hộ cho người đi mời thầy lang đến chữa trị cho cô con gái nhưng thầy chưa kịp tới thì đến buổi tối ngày hôm sau, khi phú hộ đang ngồi bên cạnh giường con một mình để chăm sóc thì con quỷ thứ hai trong chiếc then cửa chui ra và hớp luôn hồn của ông. Tối hôm sau nữa thì con quỷ thứ ba đã hớp hồn một người làm trong nhà.

Bà vợ của phú hộ kinh hãi vội cho người đi mời một thầy phủ thủy giỏi nhất làng đến để trừ tà ma quỷ dữ. Thầy phù thủy lập đàn làm phép liên tục trong 3 ngày 3 đêm liền thì phú hộ và người hầu tỉnh lại. Chỉ còn cô con gái bị con quỷ đầu đàn nhập vào nó quyết không chịu buông tha. Thầy phù thủy đã giở hết phép thuật nhưng con quỷ hình như chả hề hấn gì, cuối cùng thầy cũng đành phải bất lực cáo từ vì phép thuật đã hết mà cô gái vẫn lịm đi trên giường, mơ mơ tỉnh tỉnh. Từ đó người ta kháo nhau rằng ngôi nhà đó có quỷ nên bặt không một ai dám tới gần.

Một ngày nọ, có một chàng trai tuấn tú lên Long đang trên đường đi thi hội, tới đây thì lỡ độ đường, trời cũng đã bắt đầu sẩm tối. Thấy có ngôi nhà đẹp, anh ghé vào xin nghỉ nhờ một đêm. Thấy có người xin ngủ nhờ, hai vợ chồng phú ông kể lại cho Long câu chuyện mà gia đình ông đang gặp phải, kể xong phú ông nói:

– Chuyện là như vậy đó, tôi sợ anh ở lại đây bị lũ quỷ quấy nhiễu, chi bằng anh tìm nhà khác mà ở tạm không kẻo lại rước họa vào thân.

Long nói với vợ chồng phú ông rằng:

– Tôi là người đọc sách thánh hiền, không có yêu tinh ma quỷ nào dám trêu ghẹo. Ông bà cứ yên tâm cho tôi nghỉ nhờ đêm nay, biết đâu tôi lại đánh đuổi được lũ ma quỷ trừ nạn cho gia đình.

Vợ chồng phú ông thấy anh chàng nói vậy nên đành đồng ý. Sau khi dùng xong bữa cơm chiều, Long khoan thai bước lên phòng. Anh chỉ xin phú ông cho mượn một ngọn đèn để đọc sách đêm và một con dao sắc đề phòng lũ quỷ tới hăm dọa. Màn đêm buông xuống, Long thắp đèn ngồi trước án thư đọc, con dao anh luôn để bên cạnh mình. Trời dần về khuya, canh 3 đã đến một con quỷ từ then cửa buồng cô gái chui ra biến thành một cô gái vô cùng xinh đẹp và quyến rũ. Long vẫn điềm nhiên ngồi đọc sách, không thèm để ý. Biết không dùng được cách này, nó biến lại vào trong then cửa. Lần tiếp theo, con quỷ thứ hai chui ra tiến tới Long với vẻ ngoài kinh dị và hung tợn, áo trắng xóa, tóc xõa ra, đôi mắt đỏ lòm, lưỡi thè ra dài ngoẵng. Nó chạm vào người Long nhưng anh vẫn mặc kệ thi gan với nó, biết không dọa được Long nó lại trở lại chui vào then cửa. Đến lần thứ ba, lần này là con quỷ đầu đàn đang nhập vào cô gái bước vào hù dọa. Thấy bóng chàng học trò, nó chỉ kịp thét lên vài tiếng rồi bỏ chạy:

– Có bậc quý nhân, chúng mày chạy mau!

Lần này, Long cầm con dao chạy tới nhanh như cắt chém nó một nhát, con quỷ đứt lìa một chân. Long chạy theo con quỷ đầu đàn tới cửa buồng cô gái thì thấy cả 3 con chui vào chiếc then cửa để lẩn trốn. Anh cầm chân con quỷ lên xem thì hóa ra nó là chân cáo. Vì bị một nhát chém đau đớn, con quỷ đầu đàn phải thả hồn cô gái ra, cô gái dần dần tỉnh lại. Long tới gần hỏi chuyện, biết anh chàng học trò là người cứu mình cô cúi đầu chào và cảm ơn anh. Long dìu cô gái tới gặp vợ chồng phú hộ, mang chiếc chân quỷ cho mọi người xem, ai nấy cũng đều thán phục anh học trò tài giỏi.
Sáng hôm sau, Long lại lên đường lên kinh ứng thí. Vợ chồng phú hộ có tặng cho anh rất nhiều vàng bạc nhưng anh không nhận một món nào, anh chỉ xin họ cái then cửa buồng cô con gái rồi dắt vào lưng mang theo. Đi được nửa ngày đường, anh thấy 3 con quỷ từ chiếc then hiện ra quỳ lạy trước mặt xin anh tha tội bỏ lại chiếc then cửa. Long cười và nói:

Không thể được! Giờ chúng mày có phép thuật tài cáng gì thì cứ giở hết ra cho tao xem, sau đó tao sẽ cho chúng mày vào lửa.

Ba con quỷ quỳ lạy khẩn khoản:

– Xin ngài hãy tha cho chúng tôi, chúng tôi có rất nhiều vật quý dâng lên ngài, chỉ xin ngài tha mạng.

Long đáp:

– Vậy chúng mày hãy đưa hết cả ra đây, nếu không thì đừng có trách tao vô tình.

Con quỷ thứ nhất lấy ra một cái mặt trời đựng trong túi đưa cho Long và nói:

– Nếu đêm xuống, hễ cứ rút mặt trời ra khỏi túi thì trời sẽ sáng như ban ngày, đút nói lại vào túi thì trời sẽ tối như cũ.

Con thứ hai lấy ra một cái mặt trăng đưa cho Long và nói:

– Có mặt trăng này, hễ cứ đêm đến mà lôi nó ra thì không cần phải dùng tới đèn đuốc.

Còn con quỷ thứ ba tặng cho Long một con ngựa mỗi ngày nó có thể chạy tới cả ngàn dặm mà không mệt. Long vui mừng nhận 3 món quà của 3 con quỷ và vứt chiếc then cửa vào một bụi rậm bên vệ đường.

Sau đó Long nhảy lên lưng ngựa và hô:

– Ngựa hãy cho ta tới kinh đô

Lập tức, con ngựa hí lên một tiếng phi nhanh như tên bay chân không chạm mặt đất. Chỉ một lát sau, nó đã đưa anh tới cổng của hoàng thành. Long tìm một ngôi nhà trọ chuẩn bị mọi thứ để chuẩn bị cho kì thi còn vài ngày nữa là diễn ra.

Ba ngày sau, cuộc thi bắt đầu, Long làm bài thi rất tốt cho nên vừa thi xong buổi sáng, anh nhớ tới vợ mình. Sẵn có con ngựa quý chạy nhanh như gió, anh nhảy lên lưng bảo nó chở anh về quê nhà. Ngựa phóng nước đại, chỉ chập tối anh đã tới nơi. Anh khẽ gọi cửa vợ, người vợ vừa chợp mắt tỉnh dậy rất kinh ngạc khi thấy chồng minh vừa đi thi được mấy ngày nay đã quay trở về. Long không muốn đánh thức cha mẹ dậy nên dặn vợ giấu kín chuyện này, hai vợ chồng cả đêm trò chuyện to nhỏ rồi trời hửng sáng Long lại lên ngựa trở về kinh thi.

Mặc dù đêm ấy, hai vợ chồng đã trò chuyện rất nhỏ nhưng tiếng rì rầm vẫn làm thức tỉnh cha mẹ Long ở buồng kế bên. Hai ông bà không hề biết là con trai mình về mà chỉ nghĩ chắc con dâu mình có nhân tình phản bội con trai. Cho nên sáng hôm sau khi tỉnh dậy, lúc ấy Long đã phi ngựa trở về kinh, hai ông bà vào buồng gặn hỏi con dâu.

Vợ Long nghe lời chồng bảo giữ kín chuyện nhưng sau biết không giữ được nữa nên đành phải nói hết toàn bộ chuyện đêm qua cho bố mẹ chồng nghe, cùng với việc chồng mình diệt trừ quỷ và được chúng tặng 3 vật quý để xin tha mạng. Nhưng hai ông bà sao lại có thể tin một câu chuyện lạ lùng và khó tin đến thế nên họ mắng trách cô con dâu một cách thậm tệ, đổ cho cô là phản bội chồng mình. Vợ của Long vì không thể minh oan cho mình được nên cô chỉ biết ngồi ôm mặt khóc nức nở. May hôm đó chiều Long lại phi ngựa về, được tận mắt thấy con trai mình trở về với con ngựa thần, hai ông bà mới tin cô con dâu nói thật. Long kể lại chuyện cho bố mẹ cùng nghe:

– Sáng hôm nay, khi cha mẹ chưa thức dậy thì con vội lên ngựa vào kinh, vừa vào đến kinh thì cũng là lúc loa trường thi bắt đầu xứng tên những người thi đậu. Khi con nghe thấy tên mình, con mừng quá vội tới nhà trọ thu xếp hành lý, trả tiền trọ và phi ngựa thẳng về nhà. Ba ngày nữa con lại phải lên kinh để còn dự buổi yến tiệc cho nhà vua chiêu đãi các ông nghè ở điện thiên quang.

Nghe thấy con kể con ngựa thần có thể ngày chạy cả ngàn dặm, người cha ngỏ ý muốn được cưỡi thử một lần. Long hỏi cha:

– Cha muốn đi chơi đâu xa?

Người cha đáp:

– Cha muốn được vào tận Đồng Nai, Gia Định chơi một chuyến

Long nói:

– Được cha

Sáng hôm sau, cơm nước xong xuôi, ông già nai nịt chỉnh tề bước ra sân. Long cầm chiếc dây cương trao cho cha mình. Ông vừa hô một tiếng “Gia Định”, lập tức con ngựa phi như gió phóng đi vùn vụt. Cho tới tận lúc mặt trời bắt đầu khuất núi, nó lại phóng như tên bay đưa ông trở về tới tận giữa sân nhà. Ông mở tay nải lấy quà ông mua ở Gia Định cho mọi người ăn thử, rồi kể những chuyện tai nghe mắt thấy ở vùng đất ông vừa du ngoạn.

Mẹ Long thấy chồng ca ngợi ngựa thần đi nhanh, bà cũng ngỏ ý muốn được đi chơi Gia Định một chuyến cho biết. Sáng hôm sau, Long dắt ngựa ra sân rồi đỡ mẹ ngồi lên yên. Nhưng ngựa chưa kịp bước đi thì nó đã ngã khụy xuống đất hất mẹ Long ngã lăn xuống sân, từ trong con ngựa, một làn khói trắng bay ra cuộn lên trời cao. Mọi người chạy lại thì con ngựa đã chết. Thì ra mẹ Long đã cưỡi ngựa không đúng thời điểm, bà cưỡi đúng lúc bà bị kinh nên ngựa thần hoảng sợ bỏ lốt ngựa bay về trời.

Mất đi ngựa quý, Long còn đang có nguy cơ đứng trước một tội “khi quân” vì chỉ còn một ngày nữa là đại tiệc nhà vua mở sẽ diễn ra, đường từ nhà lên kinh cũng phải mất hai ngày trời nếu cưỡi ngựa. Không còn cách nào khác, Long lập tức lên kinh với một con ngựa thường mà không kịp từ biệt vợ con.

Con ngựa phi tới tối mịt mà vẫn chưa đi được nửa đường. Nằm nghỉ tại một quán trọ ven đường, Long rất lo lắng. Chợt anh nhớ tới túi mặt trời mà con quỷ thứ nhất tặng, anh liền nghĩ ra một diệu kế. Ngày hôm sau, Long lại cho ngựa phi nước đại tới kinh thành, nhưng cứ hễ khi mặt trời sắp khuất núi là anh liền lôi mặt trời trong túi ra treo trước đầu ngựa. Một điều kì lạ đã sảy ra từ trước chưa từng có, đâu đâu cũng không thấy tắt ánh mặt trời. Cho tới khi con ngựa đưa Long tới trước điện thiên quang, Long mới cất mặt trời của mình vào túi, khi ấy trời lại tối sẩm chuyển sang đêm.

Long buộc ngựa vào cột rồi nhanh chân bước vào điện, nhưng cũng đã quá trễ. Mọi người ngồi đợi mãi không thấy đêm buông xuống, thức ăn thì đã nguội cả, sau cùng nhà vua lệnh cho mọi người cứ 4 người một mâm bắt đầu tiệc. Khi Long bước vào thì bữa tiệc cũng đã gần tàn, biết việc đến trễ có thể khiến mình tội rơi đầu nên anh cỡi mũ “phủ phục” trước sân điện, anh lấy lý do mãi không thấy trời tối để mong vua giảm nhẹ tội. Nhà vua tha tội cho anh nhưng để anh biết lỗi của mình, vua đã của nhiệm anh về làm tri huyện cho một huyện mà đã có rất nhiều vụ án ma không thể lý giải. Mặc dù anh nghe được rất nhiều lời đồn ra đồn vào rằng hễ cứ ai được bổ nhiệm tới vùng này làm tri huyện là y như rằng sẽ bị ma quỷ hành hạ đến chết nhưng anh vẫn ung dung nhận chỉ của vua.

Theo phong tục tập quán ở vùng này thì hễ mỗi khi có quan mới để bổ nhiệm là nhân dần trong huyện đều phải mang lễ vật tới để chào vị quan mới. Cho nên những ngày đầu mới về nhận chức tri phủ, dân làng rồng rắn nhau mang lễ vật tới đầy cả công đường. Long vui vẻ tiếp chuyện dân làng nhưng anh nhất quyết từ chối không nhận mọi lễ vật. Anh dặn dò kín đáo quân lính rằng cứ mỗi khi toán dân nào ra về thì bám theo họ để biết rõ tung tích. Đến ngày thứ 3, một trong những người lính mà Long phái âm thầm đi theo gót chân hai người dân đội một mâm lễ trở về. Người lính này theo mãi, theo mãi, bóng chiều đã ngả mà vẫn không thấy họ tới nơi. Cho tới khi ánh mặt trời tắt hẳn mới thấy họ tiến sát tới một chiếc giếng hoang bên cạnh đường. Đột nhiên họ đội cả mâm lễ xuống dưới giếng rồi biến mất trước sự kinh hãi của người lính. Anh ta vội chạy trở về để báo lại tình hình cho quan tri huyện biết.

Nguồn: Truyện cổ tích Tổng hợp.